Η κλιμακτήριος είναι μια φυσική περίοδος στη ζωή κάθε γυναίκας, που σηματοδοτεί τη μετάβαση από την αναπαραγωγική στη μη αναπαραγωγική φάση. Αν και είναι μια φυσιολογική διαδικασία, μπορεί να συνοδεύεται από προκλήσεις, τόσο σωματικές όσο και συναισθηματικές.
Η κλιμακτήριος συνήθως ξεκινά μεταξύ 45 και 55 ετών, αλλά κάθε γυναίκα έχει το δικό της ρυθμό. Ουσιαστικά είναι ένα φυσικό μεταβατικό στάδιο που προηγείται της εμμηνόπαυσης (όταν σταματά οριστικά η περίοδος). Κατά την περίοδο αυτή, οι ορμονικές αλλαγές – κυρίως η μείωση των οιστρογόνων – προκαλούν μια σειρά από συμπτώματα σωματικά και συναισθηματικά.
Η γυναίκα αρχίζει συχνά να παρατηρεί μικρές, αλλά σημαντικές αλλαγές στο σώμα και τη διάθεσή της.
Μπορεί να εμφανίσει εξάψεις, νυχτερινές εφιδρώσεις ή δυσκολίες στον ύπνο. Ανάλογα την περίπτωση, οι εξάψεις μπορεί να συνοδεύονται από αίσθημα παλμών ή/και ταχυπαλμία, ήπια ή έντονη εφίδρωση, ζάλη, ναυτία καθώς και ρίγος αμέσως μετά το πέρας του επεισοδίου. Μάλιστα, αρκετές γυναίκες περιγράφουν πως στη φάση αυτή διακατέχονται από έντονο στρες.
Η διάθεσή της ενδέχεται να μεταβάλλεται χωρίς σαφή λόγο – άλλοτε νιώθει ευερέθιστη, άλλοτε μελαγχολική ή ευσυγκίνητη.
Συχνές είναι και οι αλλαγές στον κύκλο της από διακοπή της περιόδου και ακανόνιστο κύκλου μέχρι βαριές ή συχνές αιμορραγίες, ενώ δεν είναι ασυνήθιστο να παρατηρεί κόπωση και δυσκολία συγκέντρωσης.
Πολλές γυναίκες αναφέρουν αύξηση βάρους ή αλλαγές στη σιλουέτα τους.
Οι προεμμηνοπαυσιακές και εμμηνοπαυσιακές γυναίκες μπορεί να εμφανίσουν μείωση της σεξουαλικής τους διάθεσης και διαταραχές τόσο στον οργασμό όσο και στη συχνότητα της συνουσίας αλλά και ξηρότητα του κόλπου που οδηγεί σε πόνο ή δυσφορία κατά την ερωτική επαφή.
Κάθε γυναίκα βιώνει την κλιμακτήριο διαφορετικά. Η κατανόηση, η σωστή ενημέρωση και η υποστήριξη από το περιβάλλον μπορούν να κάνουν αυτή την περίοδο λιγότερο δύσκολη – και πολύ πιο ουσιαστική.
Πώς να αντιμετωπίσετε όμως τα συμπτώματα? Η κατανόηση και αποδοχή των αλλαγών είναι το πρώτο βήμα. Ακολουθούν πρακτικές συμβουλές που μπορούν να κάνουν τη διαφορά:
1. Φροντίστε τη διατροφή σας
Η ισορροπημένη διατροφή μπορεί να μειώσει τα συμπτώματα, να δώσει περισσότερη ενέργεια και να βοηθήσει και στην απώλεια βάρους.
Εντάξτε στη διατροφή σας τροφές πλούσιες σε ασβέστιο και βιταμίνη D όπως γαλακτοκομικά χαμηλών λιπαρών, ψάρια, αμύγδαλα και πράσινα λαχανικά. Πρωτεΐνη καθημερινά όπως αυγά, κοτόπουλο, ψάρι, όσπρια βοηθούν να διατηρήσουμε μυϊκή μάζα. Τροφές που περιέχουν φυτοοιστρογόνα όπως σόγια, λιναρόσπορος και ρεβίθια μπορεί να απαλύνουν τις εξάψεις.
Συνίσταται λιγότερη ζάχαρη και επεξεργασμένα για έλεγχο του βάρους αλλά και ενέργεια και φυσικά πολύ νερό για ενυδάτωση και υγεία του δέρματος.
Περιορίστε την καφεΐνη, το αλκοόλ και τα πικάντικα φαγητά αν προκαλούν εξάψεις.
2. Κινήστε το σώμα σας
Η άσκηση δεν είναι μόνο για το σώμα, αλλά και για το μυαλό καθώς βοηθά στη διάθεση, στον ύπνο και στην απώλεια/διατήρηση βάρους.
Περπάτημα, ποδήλατο ή κολύμπι: 30 λεπτά, 4–5 φορές την εβδομάδα για καλύτερη καρδιαγγειακή υγεία και διάθεση.
Ασκήσεις ενδυνάμωσης για προστασία οστών και μυών.
Γιόγκα ή πιλάτες: για χαλάρωση, ισορροπία και μείωση στρες.
3. Δώστε βάση στον ύπνο
Δημιουργήστε ένα σταθερό ωράριο ύπνου. Αποφύγετε οθόνες και βαριά γεύματα πριν τον ύπνο.
4. Μιλήστε ανοιχτά
Μην κρατάτε τα συναισθήματα μέσα σας. Μιλήστε με φίλες, με τον σύντροφό σας ή ακόμα και με έναν ειδικό.
5. Συμβουλευτείτε τον γυναικολόγο σας
Εξετάστε όλες τις λύσεις μαζί με τον γιατρό σας. Υπάρχουν επιλογές ανάλογα την περίσταση και τα συμπτώματα.
– Ορμονική θεραπεία (HRT)
Οιστρογόνα σε συνδυασμό με προγεστερόνη μειώνουν εξάψεις, βελτιώνουν τον ύπνο και προστατεύουν τα οστά.
Κυκλοφορούν σε χάπια, επιθέματα, κρέμες ή γέλες.
– Τοπικές θεραπείες
Κολπικά οιστρογόνα (υπόθετα, κρέμα) ανακουφίζουν από ξηρότητα και δυσφορία.
Laser κόλπου: νεότερη μέθοδος που βελτιώνει την ελαστικότητα και ενυδάτωση των ιστών της περιοχής.
– Φυτικά σκευάσματα
Φυτοοιστρογόνα (σόγια, κόκκινο τριφύλλι, λιναρόσπορος).
Ωστόσο χρειάζεται πάντα έλεγχος για πιθανές αλληλεπιδράσεις με άλλα φάρμακα.
– Μη ορμονικά φάρμακα
Ορισμένα φάρμακα (π.χ. για κατάθλιψη ή υπέρταση) έχουν φανεί ότι μειώνουν τις εξάψεις.
Χρησιμοποιούνται όταν η ορμονική θεραπεία δεν ενδείκνυται.
Ωστόσο θα πρέπει να τονιστεί ότι δεν είναι όλες οι θεραπείες για όλες τις περιπτώσεις, ο γιατρός κρίνει ανάλογα με το ιστορικό και εξατομικεύει τη θεραπεία.
Θα πρέπει λοιπόν να μην ξεχνάμε ότι η κλιμακτήριος δεν είναι αρρώστια, είναι ένα νέο κεφάλαιο. Είναι καιρός να βάλετε εσάς στο επίκεντρο! Να προσφέρετε φροντίδα, τρυφερότητα και αγάπη στον εαυτό σας.
Είναι απολύτως εντάξει να δυσκολεύεστε, αλλά μην ξεχνάτε: δεν είστε μόνες σας.
Και να θυμάστε, κάθε φάση στη ζωή μιας γυναίκας έχει τη δική της ομορφιά
Μικρά μυστικά καθημερινότητας
– Σταθερές ώρες γευμάτων για καλύτερο μεταβολισμό.
– Σκάλες αντί για ασανσέρ, μικρές βόλτες μετά το φαγητό.
– Ήπια άσκηση το απόγευμα για πιο ξεκούραστο ύπνο.